Dziś mamy 28 marca 2024, czwartek, imieniny obchodzą:

11 listopada 2017

Polskie symbole narodowe. Co wiesz na ich temat?

Święto Niepodległości to okazja do przypomnienia historii polskich symboli #narodowych. Dlaczego biel i czerwień to nasze barwy narodowe? Co wiesz o Mazurku Dąbrowskiego? Czego symbolem jest orzeł?

Biel i Czerwień – Polskie barwy narodowe

Mimo że biało-czerwonymi pasami już w XVII w. zdobiono drzewce husarskich kopii i niektóre chorągwie polskich oddziałów wojskowych, barwy te przez długi czas nie były uznawane za narodowe – jeszcze w początku XIX w. Polacy, chcąc zademonstrować swoją przynależność narodową, używali zwyczajowo białych lub błękitno-biało-czerwonych kokard. Dopiero w czasie Powstania Listopadowego Sejm Królestwa Polskiego postanowił prawnie uregulować kwestię narodowych barw. W gorących dyskusjach zrezygnowano z najbardziej popularnych wówczas dwóch rodzajów kokard kojarzących się najczęściej z rewolucją francuską (błękit-biel-czerwień) i obalonym przez nią absolutyzmem (biel). Nawiązując do barw widniejących w ukształtowanym już wcześniej herbie Królestwa Polskiego, uchwała sejmowa z 7 lutego 1831 r. ustanowiła biel i czerwień polskimi barwami narodowymi. W krótkim czasie upowszechniły się one wśród większości patriotycznie nastawionych Polaków w kraju i na emigracji. Wkrótce jednak państwa zaborcze wydały rozporządzenia zakazujące używania polskich symboli narodowych, w tym również biało-czerwonych barw. Mimo to towarzyszyły one patriotycznym zrywom, demonstracjom oraz kolejnym powstaniom. W odrodzonej po latach niewoli Rzeczpospolitej już w 1919 r. uchwalono ustawę o godłach i barwach Rzeczypospolitej, która uznała biel i czerwień ułożone w podłużnych pasach za barwy państwowe. Zaledwie dwadzieścia lat później nastał czas niemieckiej okupacji – zakazane przez hitlerowców biało-czerwone flagi i opaski konspiratorów, podziemnych żołnierzy czy powstańców były symbolem narodu walczącego w kraju i na obczyźnie, dodając Polakom otuchy i nadziei na zwycięstwo. Koniec wojny przywrócił biało-czerwonym barwom należne im miejsce. Nowe, komunistyczne władze wprowadziły jednak poważne ograniczenia prawa ich używania. Dekret Rady Państwa z 1955 r. nie zezwalał na używanie flag państwowych przez zwykłych obywateli. Samowolne wywieszenie jej w oknie prywatnego mieszkania lub użycie w czasie jakiejkolwiek niepaństwowej demonstracji było surowo karane, zaś jedynymi dniami, w których niemal wszędzie łopotały biało-czerwone flagi były święta 22 lipca i 1 maja. Jeszcze po 1989 r. na swobodne wywieszenie flagi państwowej trzeba było uzyskać specjalne zezwolenie. Dopiero ustawa z 2004 r., ustanawiająca 2 maja Dniem Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, dała każdemu prawo używania barw Rzeczypospolitej z zachowaniem należnej im czci i szacunku. Umieszczając biało-czerwoną flagę w wybranym przez siebie miejscu, powinniśmy zawsze pamiętać, by zastosować się do przyjętych w tej kwestii regulacji i zasad. Wieszając flagę na maszcie lub mocowaniu w fasadzie budynku pamiętajmy, by czerwony pas zawsze znajdował się pod białym. Flagi państwowe wiszące na pionowej płaszczyźnie należy zaś mocować tak, by biały pas zwrócony był w lewą stronę osoby patrzącej. Pamiętajmy też, że gdy obok flagi państwowej zawieszamy jakąkolwiek inną, wówczas ta pierwsza powinna znajdować się również po lewej stronie.

Mazurek Dąbrowskiego – Hymn Rzeczypospolitej Polskiej

Pieśń Legionowa, która stała się pierwowzorem obecnie obowiązującego hymnu państwowego, powstała w 1797 r. we Włoszech. Jej tekst, napisany przez pochodzącego z Pomorza Józefa Wybickiego, miał w trudnym czasie zaborów utwierdzać polskich żołnierzy walczących u boku Napoleona, że mimo nieobecności Polski na mapie, naród polski trwa i doprowadzi do odrodzenia własnego państwa. Już w następnym roku Pieśń Legionów śpiewana była w kraju, a jego popularność wzrosła w momencie wkroczenia polskich legionów generała Jana Henryka Dąbrowskiego na teren dawnej Rzeczpospolitej. W latach istnienia Księstwa Warszawskiego (1807-1815) Pieśń Legionową śpiewano na polach bitew oraz w czasie uroczystych wydarzeń. Jej pierwsze słowa – Jeszcze Polska nie zginęła kiedy my żyjemy – nabierały szczególnego znaczenia w czasie patriotycznych zrywów, powstań i prześladowań pozbawionych swego państwa Polaków. W czasie zaborów pieśń autorstwa Wybickiego była jedną z kilku uznawanych za narodowe – podobną czcią otaczano również Warszawiankę, Boże coś Polskę i Rotę. Z tego powodu w Polsce odrodzonej po I wojnie Mazurek Dąbrowskiego nie od razu został uznany za hymn państwowy. Stało się to dopiero w 1927 r. Słowa pieśni po raz kolejny nabrały szczególnego wyrazu w czasie okupacji niemieckiej – z okrzykiem „Jeszcze Polska nie zginęła” szli do walki ginęli polscy żołnierze, partyzanci, powstańcy, więźniowie obozów zagłady i zwykli Polacy dający dowód dumy ze swej narodowej tożsamości. Po zakończeniu Wojny władze Polski Ludowej nie odważyły się ograniczyć znaczenia Mazurka Dąbrowskiego, który cały czas towarzyszy Polakom w czasie najważniejszych narodowych uroczystości, a także momentów wspólnej chwały i bolesnej żałoby.

Orzeł Biały – Godło Rzeczypospolitej Polskiej

Orzeł – symbol zwycięstwa dobra nad złem, mądrości, majestatu i władzy – obecny był już w średniowieczu w najstarszych polskich podaniach. Królewski ptak, który – jak chcą legendy – wskazał Lechowi miejsce pierwszej polskiej stolicy, miał również strzec ciała zamordowanego przez Prusów św. Wojciecha czy rozczłonkowanych zwłok św. Stanisława. Już w XI i XII w. znak orła bez korony pojawiał się często na pieczęciach, monetach i tarczach piastowskich władców jako ich symbol. Dopiero jednak w końcu XIII w. polscy książęta dążący do odbudowania rozdrobnionego państwa zaczęli używać Orła Białego w koronie jako herbu zjednoczonego i suwerennego Królestwa Polskiego. Godło to, po raz pierwszy umieszczone w 1290 r. na pieczęci księcia Przemysła II, koronowanego w 1295 r., zostało następnie przejęte przez kolejnych polskich monarchów. Orzeł Biały, umieszczony na Szczerbcu – mieczu koronacyjnym, królewskich chorągwiach, pieczęciach i nagrobkach, stał się łatwo rozpoznawalnym symbolem, pod którym Polacy walczyli w czasie bitwy pod Grunwaldem. Od czasów króla Władysława Jagiełły i unii polsko-litewskiej godłem Rzeczypospolitej Obojga Narodów stała się tarcza zawierająca herby Orła i Pogoni, pod którą walczono pod Chocimiem czy w czasie Powstania Kościuszkowskiego. W okresie zaborów, z wyjątkiem krótkiego okresu Księstwa Warszawskiego, znak Orła Białego był zakazany przez zaborców. Polacy używali go jednak potajemnie jako symbolu swej narodowej tożsamości, który w czasie powstań powracał do należnej mu rangi, ale zawsze otaczany był powszechną czcią. Jeszcze w XIX w. zaczęły pojawiać się propozycje modyfikacji państwowego godła – dotyczyły one przede wszystkim usunięcia korony, którą zaczęto utożsamiać nie z jednością państwa, ale z podległością władzy monarszej. Społeczeństwo odrodzonej w 1918 r. Polski nie chciało jednak tej zmiany. Wprowadziły ją dopiero władze komunistyczne uznając, że „socjalistyczny orzeł” nie może być zwieńczony koroną. Zmiana ta została usankcjonowana przepisami w 1955 i 1980 r., jednak powszechnie była kojarzona nie z równością społeczną, a z utratą suwerenności państwa polskiego. Stąd też już w końcu 1989 r. Sejm zdecydował o przywróceniu Orłowi Białemu korony, zaś ustawą z 9 lutego 1990 r. wprowadził ostateczny i obowiązujący do dzisiaj wzór godła, powtarzający z drobnymi zmianami wersję używaną w latach 1927-1939.

Materiał: Urząd Marsałkowski / red.

Oceń artykuł: 11 7

Czytaj również

udostępnij na FB

Komentarze (1) Zgłoś naruszenie zasad

    • 2 (2)

    Nakielanin, w dniu 11-11-2017 19:23:28 napisał:

    Poczytajcie sobie o owadzie "czerwiec polski" Będziecie wiedzieli dlaczego tak naprawdę flaga ma kolor biało czerwony.

    odpowiedz

Uwaga! Internauci piszący komentarze na portalu biorą pełną odpowiedzialność za zamieszczane treści. Redakcja zastrzega sobie jednak prawo do ingerowania lub całkowitego ich usuwania, jeżeli uzna, że nie są zgodne z tematem artykułu, zasadami współżycia społecznego, a także wówczas, gdy będą naruszać normy prawne i obyczajowe. Pamiętaj! -pisząc komentarz, anonimowy jesteś tylko do momentu, gdy nie przekraczasz ustalonych zasad.

Komentarze pisane WIELKIMI LITERAMI będą usuwane!

Dodaj komentarz

kod weryfikacyjny

Akceptuję zasady zamieszczania opinii w serwisie
Komentarz został dodany. Pojawi się po odświeżeniu strony.
Wypełnij wymagane pola!



LOKALNY HIT

Rozliczenia ZUS
od 50PLN
Fotoksiążka A4 28 stron
51,00PLN
Bezpłatne kontrolowanie sprawności ustawienia świateł
Pomoc przy kontroli ZUS
od 50PLN
Prowadzenie akt osobowych
od 30PLN
Ryzyko zawodowe
od 100PLN
Konstrukcje stalowe
Opracowujemy Instrukcje bhp
od 50PLN
0

Stopnie alarmowe cyberprzestrzeni? Co oznaczają i czym się charakteryzują?

Stopnie alarmowe są sygnałem dla służb i administracji publicznej# do zachowania szczególnej czujności. W przypadku zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym dotyczącego systemów teleinformatycznych organów administracji publicznej lub systemów wchodzących w skład infrastruktury krytycznej albo w przypadku wystąpienia takiego zdarzenia, można wprowadzić jeden z czterech stopni alarmowych CRP. Jakie mamy stopnie alarmowe, kiedy są ogłaszane i czym się charakteryzują?

(czytaj więcej)
0

Zwalczanie nadużyć w komunikacji elektronicznej. Nowe przepisy

W życie wchodzą przepisy przyjęte w ramach# ustawy o zwalczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej. Od dziś przedsiębiorcy telekomunikacyjni mają obowiązek blokować wiadomości podszywające się pod podmioty publiczne. Jak to działa?

(czytaj więcej)
0

Ujawniono kilka sztuk niewybuchów. Pochodzą z czasów II Wojny Światowej

Podczas prac polowych w #Dużej Cerkwicy zostały znalezione niewybuchy pochodzące z okresu II Wojny Światowej. Niebezpieczne znaleziska do czasu przyjazdu saperów zabezpieczyli policjanci. Funkcjonariusze ostrzegają, że takich przedmiotów pod żadnym pozorem nie wolno dotykać ani przenosić !!!

(czytaj więcej)
0

Pod Bydgoszczą wylądowało UFO? Tajemniczy spodek pod lasem

- To spodek obcej cywilizacji, UFO, a może to jakieś urządzenie szpiegowskie# z innego kraju? - spekulują mieszkańcy Tarkowa Dolnego w powiecie bydgoskim na widok dziwnego pojazdu, który stanął na jednej z łąk pod lasem w powiecie bydgoskim.

(czytaj więcej)