fot. arch/Urząd Miejski w Szubinie

9 sierpnia 2014 r. w Toruniu zmarła podporucznik w stanie spoczynku Stefania Rakoczy z domu Maludzińska.

We wtorek, 12 sierpnia 2014 r. na cmentarzu na Bielanach w Toruniu odbyło się ostatnie pożegnanie zmarłej.

Urodziła się 25 sierpnia 1922 r. w Szubinie. W czasie II wojny światowej pomagała jeńcom więzionym w szubińskim obozie, który zorganizowany został przez Niemców na terenie zakładu poprawczego. Do lipca 1940 r. pracowała w sklepie w Bydgoszczy, a po utracie pracy wróciła do Szubina. Tu znalazła zatrudnienie w sklepie kolonialnym Günthera Jeschke, który mieścił się przy Hermann Göring Str. 4.

Na zakupy do sklepu często przychodzili Niemcy z jeńcami z obozu w Szubinie. Jeńcy potrzebowali pomocy Polaków, gdyż przygotowywali ucieczki z obozu. Potrzebowali między innymi zdjęć, by sfałszować dokumenty, farby, by ufarbować mundury. Jeden z nich major RAF Józef Bryks poprosił Stefanię Maludzińską o aparat. Był z pochodzenia Słowakiem, więc nie było większych problemów z porozumieniem się. Polce udało się pożyczyć aparat, a potem, gdy jeńcy wykonali nim zdjęcia, wywołał je Henryk Szalczyński.

Na adres Maludzińskiej przychodziły także zaszyfrowane listy, które następnie przekazywała jeńcom. Po wielkiej ucieczce w nocy z 5 na 6 marca 1943 r., gdy z obozu uciekło około 40 żołnierzy, miała kontakt z uciekinierami. Między innymi ostatni raz widziała majora Bryksa, który potem dotarł do Warszawy i przesłał jej widokówkę. Mimo, że został pojmany i pobity, a następnie trafił do obozu w Żaganiu, to przeżył wojnę i mieszkał po wojnie w Czechosłowacji.

Stefania Maludzińska cały czas pomagała jeńcom, między innymi próbowała nad morzem załatwić transport dla większej grupy uciekinierów. W lipcu 1944 r. została aresztowana w pobliżu obozu w Szubinie. Oskarżono ją o kontakty i pomaganie jeńcom. Trafiła do inowrocławskiego więzienia, a potem na ciężkie roboty. Udało się jej uciec i w ukryciu dotrwać do zakończenia wojny. W 1946 r. Stefania Maludzińska otrzymała od Attache Wojskowego Ambasady Brytyjskiej podziękowanie za pomoc jeńcom alianckim w czasie II wojny światowej.

Jej historię opisał Ryszard Nowicki w artykule w wydawnictwie „Duch i Czas”, który wydało szubińskie muzeum i Szubińskie Towarzystwo Kulturalne w 2005 r. W 2014 r. informacja o jej działalności w czasie wojny została zawarta w folderze wydanym przez Muzeum Ziemi Szubińskiej.

Cześć Jej Pamięci!

materiał: Miasto i Gmina Szubin

Powrót Drukuj

LOKALNY HIT

Bezpłatne kontrolowanie sprawności ustawienia świateł

Opracowujemy Instrukcje bhp

od 50PLN

Sporządzanie listy płac

od 50PLN

Zezwolenie na transport odpadów

od 2000PLN

Aparat dla dzieci

99,00 złPLN

Prowadzenie akt osobowych

od 30PLN

Szkolenia bhp wstępne

od 30PLN

Zaproszenia

4,00 zł PLN