fot. pixabay

W związku z zamieszczonym #na Facebooku Kujawsko-Pomorskiej Izby Rolniczej postem, sugerującym zgłaszanie szkód wyrządzonych przez ptaki na polach uprawnych do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Bydgoszczy, przekazujemy stosowne wyjaśnienia.

Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska w Bydgoszczy znany jest problem szkód wyrządzanych przez ptaki na polach uprawnych, w tym przez gatunki chronione na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2022 r. poz. 2380), jak łabędzie nieme, łabędzie krzykliwe i żurawie.

Podkreślamy jednak, że Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy posiada kompetencje określone w art. 131 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2024, poz. 1112 ze zm.), a także, jako organ administracji, działa wyłącznie na podstawie i w granicach przepisów prawa, zgodnie z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) oraz art. 6 i art. 19 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 572).

W związku z powyższym, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy nie prowadzi rejestru szkód wyrządzonych przez żurawie ani inne ptaki, nie ma też możliwości prawnych do wypłacania odszkodowań za takie szkody.

Zgodnie z art. 126 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2024 r. poz. 1478 ze zm.) regionalny dyrektor ochrony środowiska odpowiada za szkody wyrządzone przez gatunki objęte ochroną - żubra, wilka, rysia, niedźwiedzia oraz bobra europejskiego, a także - wyłącznie w rezerwatach przyrody - za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, do których wspomniane żurawie, ani inne ptaki nie należą.

Ponadto według obecnie obowiązującego w Polsce ustawodawstwa, żerujące na polach uprawnych gatunki ptaków objęte ochroną gatunkową (żurawie, łabędzie) lub gatunki łowne (większość gatunków gęsi) nie są objęte odszkodowaniami również na podstawie ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2025 r. poz. 539).

W związku z powyższym, jedyną dostępną obecnie drogą do uzyskania odszkodowania za powstałe szkody powstałe w wyniku żerowania ptaków gatunków chronionych oraz gatunków łownych pozostaje powództwo cywilne.

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, względem żurawia wprowadzono m.in. zakaz umyślnego płoszenia lub niepokojenia w miejscach noclegu, w okresie lęgowym w miejscach rozrodu lub wychowu młodych lub w miejscach żerowania zgrupowań ptaków migrujących lub zimujących.

W takich sytuacjach konieczne jest wystąpienie z wnioskiem do tut. Urzędu o zezwolenie (sposób postępowania oraz wzór wniosku dostępne są tu: https://www.gov.pl/web/rdos-bydgoszcz/zezwolenie-na-odstepstwa-od-zakazow-w-stosunku-do-gatunkow-dziko-wystepujacych-zwierzat-objetych-ochrona).

Powyższe zezwolenie może być wydane w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, jeżeli nie spowoduje to zagrożenia dla dziko występujących populacji chronionych gatunków zwierząt oraz wynika z konieczności ograniczenia poważnych szkód w odniesieniu do upraw rolnych.

Opłacie skarbowej za wydanie zezwolenia nie podlega zezwolenie wydawane osobom fizycznym na działania związane z płoszeniem i miejscowym ograniczaniem populacji gatunków zwierząt wyrządzających szkody w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim nieobjętych odszkodowaniem Skarbu Państwa na podstawie załącznika 1, część III, pkt 44, zwolnienie nr 13 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1111, z późn. zm.).

Jednocześnie w sytuacjach innych niż wyżej opisane, nie ma konieczności występowania z wnioskiem o zezwolenie na płoszenie żurawi.

Efektywną metodą zapobiegania szkodom wyrządzanym przez ptaki, w tym żurawie jest płoszenie (na przykład z wykorzystaniem metody hukowej).

Ponadto działaniem mogącym ograniczyć skalę szkód wyrządzanych przez ptaki jest także montaż na terenie pól uprawnych tzw. czatowni dla ptaków drapieżnych, których obecność będzie odstraszać inne ptaki. W ten sposób wykorzystujemy naturalne zależności pomiędzy gatunkami. Czatownie takie można wykonać w prosty sposób, wbijając w ziemię drewniany słupek o długości ok. 2,5-3 m z zamocowaną na górze poprzeczką o długości 25-30 cm i średnicy 3-4 cm. Dodatkową korzyścią takiego działania jest zmniejszenie populacji gryzoni, na które polują ptaki drapieżne.

Prosimy nie zgłaszać do RDOŚ w Bydgoszczy szkód wyrządzanych przez ptaki na polach uprawnych.

Źródło: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Bydgoszczy

Powrót Drukuj

LOKALNY HIT

Ochrona środowiska dla firm

od 50PLN

Konsultacja środowiskowa

200 zł / 0,5 hPLN

Korzystanie ze środowiska

500PLN

Ewidencja Importu Aut

2400 zł / rokPLN

Rejestracja BDO

500PLN

Zezwolenie na przetwarzanie odpadów

od 2000PLN

Audyt środowiskowy

3000PLN

Bezpłatne kontrolowanie sprawności zawieszenia